تعریف فشار خون بالا
فشار خون بالا وضعیت شایعی است. در فشارخون بالا نیروی طولانی‌مدت خون بر دیواره شریان به قدری زیاد است که منجر به تخریب دیواره رگ و نهایتاً منجر به مشکلات سلامتی جدی میشود.
عوامل تعیین کننده فشار خون
میزان خونی که قلب پمپ میکند و میزان مقاومت به جریان خون در شریان ها تعیین کننده فشار خون هستند. هرچه قلب شما خون بیشتری پمپ کند و شریان ها باریک تر و سفت تر باشند فشار خون بالا تری دارید.
خواندن عدد فشارخون
عدد فشارخون به میلیمتر جیوه خوانده می شود و شامل دو عدد است. عدد اول یا بالایی که فشار سیستولیک است و عدد فشار در شریان ها را وقتی که قلب خون را پمپاژ می کند یعنی ضربان دارد نشان می دهد و عدد دوم یا پایینی فشار دیاستولیک است و فشار در شریان‌ها را بین بیت ها یا ضربان های قلبی نشان می دهد.
شما ممکن است سالها بدون هیچگونه علامتی، فشارخون بالا داشته باشید. فشار بالای کنترل نشده خطر مشکلات جدی برای سلامتی مانند سکته قلبی و سکته مغزی را در پی دارد.
اکثریت مردم با فشار بالا، علایمی ندارند حتی در مقادیر خیلی خطرناک. تعداد اندکی از افراد با فشارهای خیلی بالا و تهدید کننده حیات ممکن است سردرد، سرگیجه، درد قفسه سینه، تنگی نفس یا خونریزی بینی داشته باشد.
سن اندازه گیری فشارخون
از سن ۱۸ سالگی فشارخون حداقل هر دو سال یکبار باید اندازه گیری شود. از سن ۱۸ تا ۳۹ سالگی در افرادیکه در ریسک بالای افزایش فشارخون هستند و افراد ۴۰ سال به بالا سالی یکبار فشارخون باید چک شود.اگر برای شما تشخیص فشارخون گذاشته شده و یا بیماری قلبی عروقی دارید اندازه گیری فشارخون بطور مکرر باید انجام شود.
در بچه ها از ۳ سالگی اندازه گیری فشارخون باید جزئی از چکاپهای سالانه باشد.
دستگاههای اندازه گیری فشار خون
دقیق ترین دستگاههای اندازه گیری فشارخون ، فشار سنج های جیوه ای و عقربه ای هستند که معمولا در مطب ها با این دستگاهها فشارخون چک میشود. اندازه گیری فشار با این دستگاهها برای افراد عادی عاری از خطا نیست، لذا مناسب ترین دستگاه فشارسنج برای افراد عادی ، فشار سنج های دیژیتالی بازوئی هستند. از پزشک معالجتون در مورد معرفی بهترین نوع های این دستگاههای دیژیتالی کمک بگیرید.
علت فشارخون
دو نوع فشارخون بالا وجود دارد.
فشار خون اولیه
اغلب بزرگسالان علت شناخته شده ای برای فشار خون ندارند، این نوع فشارخون فشار خون اولیه خوانده می شود و در عرض چند سال به تدریج پیشرفت می کند.
فشارخون ثانویه
بعضی از افراد در اثر یک عامل زمینه‌ای دچار فشار خون می شوند این فشارخون، فشار خون ثانویه نامیده میشود و ناگهانی ظاهر میشود.
علل فشارخون ثانویه
علل فشارخون ثانویه شامل موارد زیر است: ۱- آپنه خواب. ۲- بیماری کلیوی. ۳- بیماری غدد فوق کلیوی. ۴- اختلالات تیروئید. ۵- ضایعات مادرزادی در عروق خونی مانند کوآرکتاسیون( تنگی ) آئورت. ۶- داروهای خاص مانند قرص‌های ضدبارداری، قرص‌های سرماخوردگی، داروهای ضد احتقان بینی، مسکنها و … ۷- داروهای غیرمجاز مانند کوکائین و آمفتامین
افراد در معرض فشارخون بالا
♦︎ سن. با افزایش سن، ریسک فشارخون بالا افزایش می یابد .
♦︎ سابقه خانوادگی .
♦︎ چاقی یا اضافه وزن.
♦︎ نداشتن فعالیت فیزیکی
♦︎ مصرف تنباکو
♦︎ مصرف بیش از حد نمک سدیم غذایی
♦︎ مصرف پتاسیم کم در رژیم غذایی
♦︎ نوشیدن زیاد الکل
♦︎ استرس
♦︎ وضعیت های خاص مزمن. مانند بیماری کلیوی، دیابت، آپنه خواب
گاهی وقت ها حاملگی منجر به بالا رفتن فشارخون میشود.
با وجودیکه فشار خون بالا در بزرگسالان شایعتره، بچه ها هم در ریسک فشار بالا هستند. در بعضی از بچه ها فشار بالا در اثر اختلالات کلیوی یا قلبی ایجاد می شود اما در عده ای از بچه های در حال رشد به دلیل رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت فیزیکی و ورزش ایجاد می شود.
♦︎ سکته قلبی و مغزی
♦︎ آنوریسم ( کیسه مانند شدن ) عروق
♦︎ نارسایی قلبی
♦︎ نارسایی کلیه
♦︎ تاری دید و از دست رفتن بینایی
♦︎ سندرم متابولیک
♦︎ اختلال حافظه و درک
♦︎ دمانس
تشخیص فشارخون بالا
ساده ترین روش تشخیص فشارخون بالا اندازه گیری فشارخون در منزل است. وسایلی که فشار خون را در مچ یا انگشت اندازه گیری می کنند به دلیل نتایج غیر قابل اعتماد توسط انجمن قلب آمریکا تأیید نشده است. اگر چندین بار عدد فشارخون بالا نمایش داده شد جهت تأیید تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای بررسی بیماری زمینه ای که منجر به فشارخون شده ممکن است آزمایش خون و ادرار، نوار قلب و اکوکاردیوگرافی توصیه کند.
فشار خون بالا به چه عددی گفته می شود؟
فشار خون نرمال کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه است. فشارخون سیستولی ۱۳۰ و بالاتر و فشارخون دیاستولی ۸۰ و بالاتر ، فشار خون بالا نامیده می شود. فشارخون سیستولی بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ فشار خون لب مرز گفته می شود که در صورت عدم کنترل به فشارخون بالا تبدیل می شود.
این عدد اخیرا در گایدلاین های آمریکا و اروپا به ۱۳۰/۸۰ تغییر داده شده که بدلیل اثرات مخرب فشارخون بر بدن این عدد نسبت به سال های پیش پایینتر در نظر گرفته شده است.
درمان فشارخون بالا
اولین قدم برای درمان فشارخون بالا تغییر سبک زندگی است. این تغییرات شامل موارد زیر است:
♦︎ رژیم غذایی سالم کم نمک
♦︎ فعالیت فیزیکی منظم
♦︎ حفظ وزن مناسب و کم کردن وزن در صورت چاقی یا اضافه وزن
♦︎ محدودیت سیگار، کافئین و الکل
اما گاهی این تغییرات کافی نیستند و رژیم غذایی و ورزش نمی تواند کمکی کند و در این مرحله پزشک برای پایین آوردن فشارخون از داروها استفاده می کند .
معمولا استفاده از ۲ دارو یا بیشتر بهتر و مؤثرتر از افزایش دوز یک داروست.
هدف درمان فشار خون
هدف از درمان فشار خون، پایین آوردن فشارخون برای جلوگیری از عوارض فشارخون بالاست.
حالا فشارخون را تا چه عددی باید با دارو پایین بیاوریم؟
این عدد در هر شخصی فرق می کند و در واقع پزشک این عدد را برای هر بیمار تعیین می کند ولی معمولا در افرادی که در زیر گفته می شود فشارخون را با دارو به کمتر از ۱۳۰/۸۰ می رسانیم:
♦︎ افراد ۶۵ سال و بیشتر
♦︎ افراد کمتر از ۶۵ سال که در معرض خطر زیاد بیماری قلبی عروقی هستند